1-7 Mart Yeşilay Haftası
5 Mart 1920 tarihinde, alkollü içki, sigara ve uyuşturucunun zararlarını topluma anlatmak ve bunları içenleri vazgeçirmek amaçlı Hilal-i Ahdar Derneği kurulmuştur. Dernek daha sonra Yeşilay adını almış ve “kamuya yararlı dernek statüsü” verilmiştir. Yeşilay haftası ülkemizde alkollü içeceklerin, uyuşturucu maddelerin ve sigara, puro gibi dumanlı tütünlerin zararlarına dikkat çekmek için kutlanır.
Dünya Sağlık Örgütü yayınladığı "Tütün ve Çocuk Hakları" başlıklı raporunda, ülkeleri, çocukları tütünden korumak için gerekli tüm yasal ve düzenleyici önlemleri alarak Çocuk Haklarına Dair Sözleşme hükümlerine uymaya ve çıkarlarının korunmasını sağlamaya teşvik etmiştir. Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi’nin raporuna göre, Türkiye’nin de dahil olduğu 30 Avrupa ülkesinde, 2019 yılında tütün ve türevlerini kullandığı tespit edilen 24.7 milyon kişinin 17.5 milyonunu 15-34 yaş arasındaki genç yetişkinlerin oluşturduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle yüksek risk grubunu oluşturan çocuklara ve gençlere yönelik önleyici programların oluşturulması madde bağımlılığı sorununun çözümünde özel öneme sahiptir.
Bir geçiş dönemi yaşayan ergenler, arkadaşları tarafından “kabul görmek” ve “yetişkin gibi” olabilmek, farklı deneyimlere başvurup keyif almak gibi sebeplerle bu maddelere yönelebilmektedir. Ergenlerin yaşadığı ailesel ve içsel gerilimler ve çatışmalar sonucu başlayan tüketimler bir tepki ve sonrasında da bir bağımlılık olarak ortaya çıkabilmektedir. Yeşilay ebeveynlere, çocuklarını korumak için öncelikle doğru örnek olmalarını önermektedir. Madde kullanımları açısından çocuğa olumsuz örnek teşkil etmemek en önemli önlemdir. Ayrıca çocuklarla iyi bir iletişim içinde olunması, madde kullanımlarının erken dönemde fark edilmesi, çocuk ve gençlerin spor, sanat gibi faaliyetlere yönlendirilmesi oluşabilecek zararların önüne geçilmesini sağlayacaktır.
Hazırlayan : Dr. Gökçen CERRAH
İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Çocuk Sağlığı Enstitüsü Sosyal Pediatri Anabilim Dalı
Sosyal Pediatri Doktora Programı
KAYNAKLAR
- https://www.who.int/news/item/04-05-2001-tobacco-poses-a-major-obstacle-to-children-s-rights---report (erişim tarihi: 05.03.2022)
- Çocuk ve gençlerde madde bağımlılığının önlenmesine yönelik programların sosyal çalışma perspektifinden incelenmesi, BULUT T, YEŞİLKAYALI E, Sosyal Çalışma Dergisi, 2020, 4.1: 27-32.