14 Kasım Dünya Diyabet Günü
Diabetes mellitus; pankreastan salgılanan insülinin mutlak veya rölatif yetersizliği veya insülin etkisizliği ya da insülin molekülündeki yapısal bozukluklar sonucu gelişen, hiperglisemi ve glukagon yüksekliği ile karakterize; karbonhidrat, protein ve lipid metabolizmalarının bozukluğu ile seyreden, akut metabolik ve kronik dejeneratif komplikasyonlara neden olan bir sendromdur. Diyabetlilerin %5-10’u tip 1 diyabetlidir ve tip 1 diyabetli birey sayısı giderek artmaktadır. Tüm dünyada yaklaşık 671.500 çocuğun tip 1 diyabet ile yaşadığı ve her yıl 15 yaş altı yaklaşık 108.300 çocukta tip 1 diyabet geliştiği tahmin edilmektedir.
Dünya Diyabet Günü, insülini keşfeden bilim insanı Frederick Banting’in doğum günü olan 14 Kasım’da, diyabet konusunda farkındalık yaratmak amacıyla kutlanan küresel bir etkinliktir. Bu özel gün, Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF) ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından 1991 yılında tanımlanmış olup, 2006 yılında Birleşmiş Milletler tarafından resmi bir gün olarak kabul edilmiştir. Yüz altmıştan fazla ülkede milyonlarca kişiye ulaşan bu etkinlik, mavi halka sembolüyle temsil edilir ve diyabet farkındalığının evrensel bir simgesidir.
2024-2026 yılları için IDF tarafından belirlenen “İyilik Hali” teması diyabetli bireylerin günlük yaşam kalitesini artırmayı hedeflemektedir. Bu yaklaşım, diyabet tedavisinin sadece kan glukoz seviyelerinin düzenlenmesine değil, aynı zamanda bireylerin fiziksel ve ruhsal iyilik hallerini güçlendirmeye odaklanmaktadır. Bu çerçevede, Dünya Diyabet Günü toplumun tüm kesimlerini bilinçlendirmeyi amaçlar.
Hazırlayan : Dr. Öğr. Üyesi Beyza Eliuz TİPİCİ
İstanbul Üniversitesi Çocuk Sağlığı Enstitüsü
Aile Sağlığı Anabilim Dalı