Çocuk sağlığının en iyi göstergesi büyüme hızının normal olmasıdır. Ülkemizde çocuk sağlığı izlemlerine olan farkındalığı artırmak ve büyümenin önemini vurgulamak amacı ile 15 Nisan Büyümenin İzlenmesi Günü olarak kutlanmaktadır.

Büyüme, hücre sayı ve büyüklüğünün artmasına bağlı olarak vücut hacminin ve kütlesinin artması olarak tanımlanır. Çocuklar erişkinlerin minyatürü olmayıp büyüme ve gelişimleri sürekli izlem gerektiren dinamik bir süreçtir. Yenidoğan, süt çocukluğu, çocukluk ve ergenlik dönemlerinde büyüme hızları farklı olup beslenme, genetik, hormonal ve çevresel etmenlerden etkilenmektedir.

Dünya Sağlık Örgütü her çocuğun büyümesinin izlenmesi gerektiğini belirtmektedir. Büyümenin değerlendirilmesinde tek bir ölçüm yeterli değildir. Büyümenin izlenmesi çocuğun vücut ağırlığı, boy uzunluğu ve baş çevresi ölçümlerinin belirli aralıklarla standart büyüme eğrileri üzerinden değerlendirilmesi ile gerçekleştirilir. Süt çocukları bezsiz tartılmalı, boy ölçümleri ayakkabısız olmalıdır. Büyümenin izlenmesi ile büyüme sorunların erken dönemde saptanması amaçlanmaktadır.

T.C. Sağlık Bakanlığı Bebek, Çocuk, Ergen İzlem Protokollerine göre ülkemizde doğan her çocuk için önerilen izlem sıklığı;

•  Doğum sonrasında
• Taburculuktan 48-72 saat sonra
• 15-41. Gün
• 2, 3, ve 4. Ay
• 6, 9 ve 12. Ay
• 13-36 ay arası 6 ayda bir
• Daha sonra yılda birdir.

Doğru ölçüm, ölçümlerin yorumlanması ve ailelerle etkin  iletişim kurularak büyüme tamamlanana dek izlemlere devam edilmesi çocuk ve toplum sağlığı için elzemdir. 

Büyümenin izlenmesi ile ilgili sorularınız için İstanbul Tıp Fakültesi  Sosyal Pediatri Bilim Dalı - Çocuk Sağlığı İzlem Polikliniğine  ulaşabilirsiniz. 

      Hazırlayan: Uzm. Dr. Serap Sapmaz,  İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü 

    Çocuk Sağlığı Enstitüsü Sosyal Pediatri Anabilim Dalı, Sosyal Pediatri Doktora Programı

         Kaynaklar:

1. Gökçay G, Tuğrul Aksakal M. Çocuk Sağlığı İzlem İlkeleri. Gökçay G, Beyazova U, editör. İlk Beş Yaşta Çocuk Sağlığı İzlemi,  2021 Nobel Tıp Kitabevleri, p. 3-43
2. İnce OT. Bebeklik Dönemi Sağlık Taramaları. Yalçın SS, editör. İlk İki Yaşta Sık Karşılaşılan Sorunlar. 1.Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri;2021ç p. 18-25.
3. T.C. Sağlık Bakanlığı, Bebek Çocuk Ergen İzlem Protokolleri, 2018. Erişim Adresi: https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/cocuk_ergen_db/dokumanlar/yayinlar/Kitaplar/Bebek_Cocuk_Ergen_Izlem_Protokolleri_2018.pdf